Posiadanie swojego studia tatuażu czy też podnajem stanowiska przez tatuatora na własnej działalności gospodarczej to nie tylko radość tworzenia. Wskazane osoby są przedsiębiorcami, a na przedsiębiorcy ciąży sporo obowiązków, w tym obowiązek wpisu do BDO.
W artykule znajdziesz kompleksowe omówienie problematyki BDO i prawidłowego postępowania z odpadami (w tym medycznymi) w studiu tatuażu. Wszystko w jednym miejscu, dlatego artykuł jest obszerny. Dla ułatwienia przygotowałam dla Ciebie spis treści – możesz zapoznać się z całością albo z wybranymi, ważnymi dla Ciebie zagadnieniami.
Czym jest rejestr BDO
Rejestr BDO to inaczej Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Stanowi część bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, tzw. BDO.
Rejestr BDO został uruchomiony już 1 stycznia 2018 r., jednak dopiero od 1 stycznia 2020 r. przedsiębiorcy wpisani do rejestru mieli w nim prowadzić ewidencję i sprawozdawczość odpadów w wersji elektronicznej. Ze względu na COVID-19 wprowadzono zmianę, która umożliwia korzystanie jeszcze z papierowej ewidencji i przesunięto termin na składanie sprawozdań za rok 2019 do 11 września 2020 r.
BDO ma ułatwić gromadzenie informacji o odpadach, a wszystko po to, żeby zlikwidować nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami na terenie naszego kraju. Obowiązki rejestrowe, ewidencyjne i sprawozdawcze mają doprowadzić m.in. do zlikwidowania dzikich wysypisk i bezpiecznej utylizacji śmieci.
Zapewne słyszeliście o niekontrowanych pożarach wysypisk i ich wpływie na środowisko. BDO w wersji elektronicznej ma pomóc w kontrolowaniu „życia” odpadów, tj. drogi od ich wytworzenia do utylizacji (albo innego procesu np. recyklingu). Ma to pomóc w wykrywaniu nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami i pomóc w zapobieganiu takim sytuacjom.
W BDO gromadzi się m.in. informacje o rodzajach i ilości wytwarzanych odpadów oraz ich wytwórcach.
Jednak nie wszyscy wytwórcy odpadów powinni zarejestrować się do BDO.
Czy studio tatuażu powinno uzyskać wpis do BDO?
Nikt z nas nie ma wątpliwości co do tego, że w studiu tatuażu podczas świadczenia usług powstają odpady. Odpady powstają też w pomieszczeniach socjalnych (przykładowy katalog produkowanych w studiu odpadów znajdziecie niżej).
Posługując się językiem ustawodawcy oznacza to, że każdy, kogo działalność powoduje powstanie odpadów, jest pierwotnym wytwórcą odpadów. Przykładowo w trakcie sesji tatuowania ręcznik papierowy wykorzystywany do przecierania skóry, po jego wykorzystaniu staje się odpadem.
Za odpady uważa się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany. Natomiast przez gospodarowanie odpadami rozumie się m.in. ich wytwarzanie i zbieranie. Zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 4 ustawy o odpadach Marszałek Województwa prowadzi rejestr m.in. podmiotów gospodarujących odpadami.
Co do zasady osoby, które wytwarzają odpady są zobowiązane do prowadzenia ewidencji odpadów (chyba, że korzystają z zwolnienia – ze zwolnienia korzystają przykładowo wytwórcy odpadów komunalnych).
Każdy kto jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów (nie korzysta ze zwolnienia w tym zakresie) powinien wpisać się do BDO. Oszczędzę Wam wymienienia wszystkich zwolnień podmiotowych i przedmiotowych i po prostu dam znać, że studio tatuażu nie może skorzystać z takiego zwolnienia m.in. dlatego, że wytwarza się w nim odpady medyczne.
Podnajem stanowiska w studiu i współpraca na podstawie własnej działalności gospodarczej a wpis do BDO
Osoby, które podnajmują stanowisko w studiu tatuażu lub współpracują ze studiem na podstawie prowadzonej przez siebie własnej działalność gospodarczą również są zobowiązane do uzyskania wpisu w BDO.
Wynika to z tego, że wskazane osoby są pierwotnymi wytwórcami odpadów zobowiązanymi do prowadzenia ewidencji odpadów, a to jak wskazano powyżej oznacza, że powinny uzyskać wpis w BDO.
Jednak w przypadku korzystania przez wytwórców odpadów (np. tatuatorów) ze wspólnego lokalu dopuszcza się przeniesienie odpowiedzialności za wytworzone odpady na rzecz jednego z nich lub na rzecz wynajmującego lokal, jeżeli podmiot ten zapewni postępowanie z przyjętymi odpadami w sposób zgodny z ustawą o odpadach.
Przeniesienie odpowiedzialności za wytworzone odpady musi nastąpić w formie pisemnej pod rygorem nieważności. W przypadku podpisania takiej umowy obowiązek do prowadzenia ewidencji w zakresie wytwarzanych odpadów przechodzi na osobę, która w wyniku podpisanej umowy przejęła odpowiedzialność za wytworzone odpady. Oznacza to, że to osoba, na którą przeniesiono odpowiedzialność będzie odpowiedzialna za prowadzenie ewidencji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości będzie odpowiedzialna również finansowo.
Warto zadbać o to, aby taka umowa była prawidłowo sformułowana.
Takie rozwiązanie ma swój bardzo praktyczny wymiar w postaci odbioru odpadów przez jedną firmę i ograniczenie tzw. papierologii z tym związanej.
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów i zezwolenie na zbieranie odpadów w studiu tatuażu
Ustawodawca przewidział cały szereg zezwoleń: na wytwarzanie, zbieranie, przetwarzanie, na zbieranie i przetwarzanie odpadów jak również pozwolenia zintegrowane.
Pytanie, które pojawiło się kilka razy dotyczyło tego czy studio tatuażu potrzebuje pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Możecie odetchnąć z ulgą, studio tatuażu nie musi uzyskać pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Pozwolenie to jest uregulowane w ustawie o ochronie środowiska i jest tzw. pozwoleniem emisyjnym, czyli dotyczy odpadów wytworzonych w związku z funkcjonowaniem instalacji.
Kolejne pytanie dotyczyło zezwolenia na zbieranie odpadów w studiu tatuażu. W studiu tatuażu mamy do czynienia ze wstępnym magazynowaniem odpadów przez ich wytwórcę. Przyjmując, że wstępne magazynowanie jest zbieraniem odpadów nie oznacza jeszcze konieczności uzyskania zezwolenia.
Ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, dotyczy ono m.in. odpadów komunalnych wytwarzanych w pomieszczeniach socjalnych.
W zakresie innych odpadów można z niego skorzystać pod warunkiem, że posiada się pisemną umowę z podmiotem posiadającym zezwolenie na zbieranie odpadów.
Jeśli więc odpady są z waszego studia odbierane i macie odpowiednią umową w formie pisemnej z podmiotem posiadającym zezwolenie, to sami nie musicie go uzyskiwać.
Jakie rodzaje odpadów są wytwarzane w studiu tatuażu?
Żeby odpowiedzieć na pytanie czy powinniśmy zarejestrować się w BDO, musimy wiedzieć jakie odpady wytwarzamy i czy możemy skorzystać ze zwolnienia.
Odpady komunalne
W uproszczeniu to odpady o takim charakterze jak te odpady, które powstają w naszych domach, pod warunkiem, że nie zawierają odpadów niebezpiecznych. Do tej grupy zaliczmy odpady, które powstają w części socjalnej dla pracowników. Nie podlegają one obowiązkowi ewidencji. Są traktowane tak samo jak odpady komunalne w gospodarstwach domowych. W konsekwencji, ze względu na wytwarzanie odpadów komunalnych w studiu tatuażu nie ma obowiązku wpisu do rejestru BDO.
Odpady medyczne
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o odpadach, odpady medyczne to „odpady powstające w związku z udziałem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny”. Po przeczytaniu tej definicji moglibyśmy dojść do wniosku, że w studiu nie wytwarza się odpadów medycznych. Jednak taki wniosek byłby błędny.
Ustawa znajduje doprecyzowanie w Rozporządzeniu Ministra Klimatu w sprawie katalogu odpadów z dnia 2 stycznia 2020 r. W Rozporządzeniu znajdziemy listę rodzajów odpadów. Interesujące nas odpady medyczne należą do grupy 18. Grupy dzielą się na podgrupy i rodzaje, a każdy rodzaj posiada swój kod. Odpowiednim dla studiów tatuażu jest kod: 18 01 03*, przy którym znajdujemy zapis:
„Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt.”
Odpady opatrzone kodem 18 01 03* stanowią grupę odpadów zakaźnych. Gwiazdka na końcu kodu oznacza, że odpady są niebezpieczne.
Do tego katalogu możemy zaliczyć igły, chusteczki, podkłady. W trakcie tatuowania dochodzi do przerwania ciągłości tkanki, nakłucia powodują delikatne krwawienie. Krew i osocze są usuwane przez tatuatora za pomocą papierowych podkładów / ręczników. Podkłady z krwią czy igły są odpadami niosącymi ryzyko zakażenia, przez co są uznawane za niebezpieczne.
Dodatkowo zgodnie z nowymi wytycznymi sanitarnymi opublikowanymi na stronie Ministerstwa Rozwoju wytyczne dla studia tatuażu zużyte środki ochrony osobistej należy traktować jak skażone i umieszczać w koszach na odpady medyczne, tkaniny jednorazowego użytku również należy traktować jako odpady medyczne, a folię, która została użyta do zabezpieczenia stanowiska pracy, jako odpad niebezpieczny. Na stronie znajdziemy informacje, że odpady te mają być umieszczane w czerwonym foliowym worku, tak jak odpady medyczne zakaźne. Jest to pewna zmiana ponieważ dotychczas odpady oznaczone kodem 18 01 04 były definiowane: „Inne odpady niż wymienione w 18 01 03 (np. opatrunki z materiału lub gipsu, pościel, ubrania jednorazowe, pieluchy)” i zaliczane do grupy odpadów medycznych innych niż niebezpieczne. Co oznaczało, że nie musiały być zbierane do czerwonych worków. Teraz muszą.
Wskazane wyżej odpady wymagają specjalnego traktowania, należy je w odpowiedni sposób zabezpieczyć i przechowywać, jak również przekazać do unieszkodliwienia.
Odpady niebezpieczne
Odpady niebezpieczne oznaczają odpady wykazujące co najmniej jedną spośród właściwości niebezpiecznych, wskazanych m.in. w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1357/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. Katalog odpadów niebezpiecznych jest duży. Do substancji niebezpiecznych są zaliczane m.in. odpady o właściwościach: wybuchowych, żrących, toksycznych, rakotwórczych czy zakaźnych.
Powyższe oznacza, że wszystkie odpady zakaźne zakwalifikujemy jako odpady niebezpieczne, jednak nie wszystkie odpady niebezpieczne są zakaźne.
Natomiast w grupie odpadów medycznych nie wszystkie podgrupy zostały uznane przez ustawodawcę jako odpady zakaźne, a w konsekwencji niebezpieczne. Zrozumienie tych zależności jest ważne dla prawidłowego postępowania z odpadami w studiu tatuażu, dlatego przygotowałam Wam ilustrującą to grafikę.
Jak pakować i przechowywać odpady medyczne w studiu tatuażu?
Zdolność prawidłowego zakwalifikowania odpadów, nie tylko jako odpadów, ale jako odpadów medycznych i to właściwej grupy, wpływa na możliwość wywiązania się z obowiązku właściwego postępowania przy gromadzeniu odpadów medycznych w pojemnikach lub workach w miejscach ich powstawania oraz przy wstępnym magazynowaniu odpadów medycznych.
Podział odpadów medycznych
Ze względu na sposób postępowania możemy podzielić odpady medyczne na:
1. medyczne zakaźne
2. medyczne zakaźne o ostrych krawędziach
3. medyczne wysoce zakaźne, czyli takie co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zawierają biologiczne czynniki chorobotwórcze
4. niebezpieczne inne niż zakaźne
5. medyczne inne niż niebezpieczne
Postępowanie z odpadami medycznymi
Obchodzenie się z odpadami medycznymi zostało uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi.
Wiemy już, że w studiu tatuażu w trakcie sesji wytwarzamy odpady medyczne o kodzie 18 01 03*, do tej podgrupy możemy zaliczyć m.in.: igły, chusteczki, ręczniki papierowe czy podkłady.
Odpady o wskazanym kodzie możemy zaliczyć, w zależności od sytuacji do zakaźnych lub wysoce zakaźnych odpadów medycznych.
Pakowanie odpadów medycznych zakaźnych
Odpady medyczne zakaźne zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników lub worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej, koloru czerwonego, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, z możliwością jednokrotnego zamknięcia. Z wyjątkiem odpadów medycznych o ostrych końcach i krawędziach (czyli igieł), które zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników jednorazowego użycia, sztywnych, odpornych na działanie wilgoci, mechanicznie odpornych na przekłucie lub przecięcie.
Pakowanie odpadów medycznych wysocezakaźnych
Zasadniczo pakujemy je tak samo, jak w przypadku odpadów medycznych zakaźnych, ale ten czerwony worek po zamknięciu umieszczamy w drugim worku spełniającym te same wymagania.
Dla odpadów medycznych o ostrych końcach używamy pojemnika, ale w przypadku odpadów wysocezakaźnych musi on być koloru czerwonego. Powyższe stanowi opakowanie wewnętrzne.
Po umieszczeniu w opakowaniu wewnętrznym musimy jeszcze przygotować opakowanie zewnętrzne.
Opakowanie zewnętrzne to pojemnik koloru czerwonego, wytrzymały, odporny na działanie wilgoci i środków chemicznych, wykonany w sposób umożliwiający dezynfekcję, z możliwością szczelnego zamknięcia.
Pojemniki lub worki zapełnia się co najwyżej do 2/3 ich objętości w sposób umożliwiający ich bezpieczne zamknięcie. Niedozwolone jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia.
Opisywanie worków i pojemników z odpadami medycznymi
Na workach lub pojemnikach muszą się znaleźć takie informacje jak:
1. kod odpadów medycznych w nim przechowywanych;
2. nazwa wytwórcy odpadów medycznych;
3. numer REGON wytwórcy odpadów medycznych;
4. data i godzina otwarcia (rozpoczęcia użytkowania);
5. data i godzina zamknięcia.
Wstępne magazynowanie odpadów medycznych
Po posprzątaniu stanowiska i zapakowaniu odpadów medycznych w odpowiedni sposób, jesteśmy zobowiązani do ich przechowania do czasu odbioru przez firmę, z którą mamy podpisaną umowę na ich odbiór. To przechowywanie odpadów przez ustawodawcę jest nazywane wstępnym magazynowaniem.
Wstępne magazynowanie odpadów medycznych o kodach 18 01 03* powinno odbywać się w temperaturze do 18ºC, z tym, że od 10ºC do 18ºC może odbywać się tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, jednak nie dłużej niż 72 godziny. Natomiast w temperaturze do 10ºC – nie dłużej niż 30 dni. Odpady medyczne wysokozakaźne mogą być przechowywane w miejscu ich powstawania do 24 godzin.
Wymogi dla pomieszczenia do magazynowania odpadów medycznych
Pomieszczenie do magazynowania odpadów medycznych musi:
1. posiadać niezależne wejście;
2. być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych;
3. posiadać ściany i podłogi wykonane z materiałów gładkich, łatwo zmywalnych i umożliwiających dezynfekcję;
4. być zabezpieczone przed dostępem owadów, gryzoni oraz innych zwierząt;
5. posiadać drzwi wejściowe bez progu, których szerokość i wysokość gwarantuje swobodny dostęp;
6. posiadać miejsca lub boksy wydzielone i oznakowane w zależności od rodzaju magazynowanych odpadów medycznych, a w przypadku magazynowania odpadów medycznych w oznakowanych, szczelnie zamkniętych pojemnikach lub kontenerach dopuszcza się brak wydzielonych boksów;
7. być wyposażone w termometr do pomiaru temperatury wewnątrz pomieszczenia;
8. posiadać wentylację zapewniającą podciśnienie, z zapewnieniem filtracji odprowadzanego powietrza; dopuszcza się zastosowanie wentylacji grawitacyjnej pod warunkiem magazynowania odpadów medycznych w szczelnie zamkniętych pojemnikach lub kontenerach i oznakowanych w zależności od rodzaju magazynowanych odpadów medycznych;
9. posiadać zabezpieczenia techniczne przed rozprzestrzenianiem się magazynowanych odpadów medycznych, obejmujące również gromadzenie ewentualnych odcieków z tych odpadów.
Wymogi dla urządzeń chłodniczych i lodówek na odpady medyczne
Stacjonarne urządzenie chłodnicze na odpady medyczne powinno:
1. być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych;
2. posiadać ściany i podłogi wykonane z materiałów gładkich, łatwo zmywalnych i umożliwiających dezynfekcję;
3. być zabezpieczone przed dostępem owadów, gryzoni oraz innych zwierząt;
4. posiadać drzwi wejściowe bez progu, których szerokość i wysokość powinna gwarantować swobodny dostęp;
5. być wyposażone w termometr do pomiaru temperatury wewnątrz urządzenia;
6. posiadać zamknięcie drzwi wejściowych umożliwiające ich otwarcie od wewnątrz;
7. posiadać przedsionek przed wejściem do urządzenia.
Przenośne urządzenie chłodnicze, czyli „lodówka” na odpady medyczne powinno:
1. posiadać wnętrze wykonane z materiałów gładkich, łatwo zmywalnych i umożliwiających dezynfekcję;
2. być zabezpieczone przed dostępem owadów, gryzoni oraz innych zwierząt;
3. być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych;
4. być wyposażone w termometr do pomiaru temperatury wewnątrz urządzenia.
Pomieszczenie na odpady medyczne
Przy pomieszczeniu na odpady medyczne oraz przy stacjonarnym urządzeniu chłodniczym na odpady medyczne powinno się zapewnić dostęp do umywalki z bieżącą zimną i ciepłą wodą, jak również wydzielić miejsce do przechowywania czystych oraz zbierania brudnych środków ochrony indywidualnej.
Natomiast w sąsiedztwie przenośnego urządzenia chłodniczego na odpady medyczne, zapewnia się
dozownik ze środkiem do dezynfekcji rąk, podajnik na czyste rękawiczki jednorazowe oraz pojemnik na zużyte rękawiczki jednorazowe.
Obowiązki związane z wpisem do BDO
Obowiązek rejestrowy
Wiemy, że tatuator jako wytwórca odpadów zobowiązany do prowadzenia ewidencji musi zarejestrować się do BDO. Odpowiedni formularz rejestrowy (BDO) należy wypełnić i wraz z oświadczeniem przesłać do stosownego urzędu marszałkowskiego, właściwego ze względu na miejsce wytwarzania odpadów. Formularz znajdziecie tutaj: formularz
Obowiązek ewidencyjny
Obowiązek ewidencyjny w przypadku wytwórcy odpadów w studiu to: karta przekazania odpadów i karta ewidencji odpadów. Od stycznia 2020 roku karta przekazania odpadów (KPO) wystawiana może być za pośrednictwem indywidualnego konta w BDO. Dokumenty ewidencji odpadów sporządza się bezpośrednio w systemie BDO lub z wykorzystaniem zewnętrznych aplikacji zintegrowanych z systemem BDO przez API. Więcej o API możesz przeczytać tutaj: integracja BDO .
Po zarejestrowaniu w BDO otrzymamy indywidualny 9-cyfrowy numer rejestrowy. Brak indywidualnego numeru konta w BDO uniemożliwi tatuatorowi na własnej działalności gospodarczej współpracującemu ze studiem lub prowadzącemu własne studio wystawianie karty przekazania odpadów. W takim przypadku firmy zajmujące się odpadami nie będą mogły ich odebrać.
Obowiązek sprawozdawczy
Roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami powinno zostać sporządzone przez wytwórcę odpadów zobowiązanego do prowadzenia ewidencji odpadów. Powinno zostać złożone właściwemu marszałkowi województwa za pośrednictwem indywidualnego konta BDO. Termin złożenia sprawozdania za rok 2019 został przedłożony do 11 września 2020 r., jednak co do zasady sprawozdanie za poprzedni rok kalendarzowy powinno być składane w terminie do dnia 15 marca.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów ustawy o odpadach
Ustawodawca, aby zmobilizować do przestrzegania przepisów ustawy o odpadach przewidział grzywny, nakładanie administracyjnych kar pieniężnych i karę aresztu.
Administracyjną karę pieniężną wymierza się m.in. za:
1. zmianę klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne przez ich rozcieńczanie lub mieszanie ze sobą, lub z innymi odpadami, substancjami lub materiałami,
2. mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne,
3. zbieranie i magazynowanie odpadów niezgodnie z wymaganiami, które opisałam powyżej,
4. prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru,
5. nieumieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością.
Wysokość administracyjnej kary pieniężnej
Administracyjna kara pieniężna za naruszenia wymienione powyżej, wynosi nie mniej niż 5000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł, a jeśli jest nakładana po raz kolejny wymierza się ją w dwukrotnej wysokości.
Więcej o samej procedurze wpisu i karach możesz przeczytać na stronie rządowej tutaj: obowiązki związane z BDO
Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego w zakresie uzyskania wpisu do BDO czy sporządzenia umowy o przeniesienie odpowiedzialności za wytworzone odpady – skontaktuj się z moją kancelarią.
Prowadzę indywidualne konsultacje i pomagam dopełnić formalności związanych z BDO. Więcej na temat zakresu usług, sposobu współpracy i ceny znajdziesz tutaj OFERTA. Jeśli potrzebujesz wsparcia pisz na kontakt@prawotuszu.pl.
A jeśli prowadzisz swoje studio tatuażu albo współpracujesz ze studiem na podstawie umowy B2B to koniecznie pobierz mój bezpłatny eBook o prawie w studiu tatuażu – znajdziesz go tutaj: studio tatuażu a prawo
Jeżeli powyższy wpis był przydatny, mogą zainteresować Cię również te wpisy:
Studio tatuażu a zgłoszenie do VAT-u
Sprzedaż voucherów – jak jest opodatkowana i jak ją prawidłowo rozliczyć?