Piercing staje się coraz popularniejszy i to nie tylko wśród młodzieży. Rośnie również świadomość konsumentów dotycząca bezpiecznych i higienicznych sposobów przekłucia (mam nadzieję, że „pistolety” niedługo całkowicie popadną w niełaskę).

W związku z wzrostem zainteresowania piercingiem, coraz częściej pojawiają się pytania o przekłuwanie osób niepełnoletnich i generalnie dokumentacje prawną o jaką powinien zadbać piercer by móc wykonywać swoją pracę bezpiecznie. Chodzi nie tylko o względy zdrowotne (wysoka higiena w studiach piercingu to standard), ale również prawne. Dlatego dzisiaj wpis o prawidłowej zgodzie na przekłucie.

Jak powinien wyglądać proces pozyskania od klienta zgody na piercing?

Aby zgoda na piercing była skuteczna – powinna zostać poprzedzona udzieleniem klientowi wyczerpujących informacji na temat:

• wskazań i przeciwwskazań do wykonania piercingu (udzielamy ich celem wykluczenia istnienia przeciwwskazań zdrowotnych najczęściej używając tzw. ankiety zdrowotnej, ale wstępnie możemy o nich informować już na etapie regulaminu studia);
• powikłań, które mogą wystąpić po wykonaniu piercingu;
• naturalnych reakcji organizmu na wykonanie piercingu;
• zaleceniach pielęgnacyjnych: zarówno przed jak i po wykonaniu piercingu wraz z oświadczeniem do zobowiązania się ich przestrzegania przez klienta.

Dopiero po zebraniu wywiadu zdrowotnego i udzieleniu informacji o możliwych powikłaniach możemy odebrać od klienta tzw. świadomą, pouczoną zgodę na wykonanie piercingu.

Dlaczego uzyskanie zgody na piercing poprzedzonej odpowiednim wywiadem jest ważne?

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek powikłań u klienta, które mogą nastąpić również z powodów absolutnie przez nas niezawinionych, ankieta wraz z odpowiednimi oświadczeniami i zgodami będzie mogła stanowić dowód naszej należytej staranności.

Klient, który nie został pouczony o przeciwwskazanych, będzie mógł dochodzić np. odszkodowania w przypadku ich wystąpienia, a w przypadku powikłań zdrowotnych mogą to być wysokie kwoty (dlatego pamiętamy o tym, żeby poza odpowiednią dokumentacją mieć wykupione ubezpieczenie OC dla piercera).

A co z piercingiem u osób niepełnoletnich?

W przypadku piercingu często jesteśmy mniej rygorystyczni niż w przypadku tatuażu. Uważamy piercing (dotyczy to również rodziców małoletniego) za mniej inwazyjny i odwracalny proces.

Nie należy jednak bagatelizować faktu, że podczas przekłucia dochodzi do przerwania tzw. ciągłości naskórka, a więc jest to proces, który w świetle prawa możemy uznać za inwazyjny. Przy niewłaściwie wykonanym przekłuciu, ujawnieniu się niezdiagnozowanych jednostek chorobowych czy nieprawidłowej pielęgnacji piercing może powodować powikłania zdrowotne. Dlatego jeśli klientem jest osoba niepełnoletnią należy szczególnie zadbać o odpowiednią zgodę na piercing.

O co należy zadbać aby taka zgoda na piercing była prawidłowa?

Zgoda powinna być udzielona w formie pisemnej i zawierać elementy wskazane powyżej (wskazania i przeciwwskazania do wykonania piercingu, powikłań, które mogą wystąpić, naturalnych reakcji organizmu na wykonanie piercingu i zaleceniach pielęgnacyjnych) i jako „wisienkę na torcie” zgodę osoby uprawnionej.

Kim jest osoba uprawniona w przypadku wykonywania piercingu u osoby niepełnoletniej?

Ponieważ w przypadku wykonania piercingu mówimy o dysponowaniu takim dobrem jak życie, zdrowie i integralność cielesna, jest to po pierwsze nieletni klient, a po drugie jego opiekun prawny.

Niepełnoletni klient nie może wyrazić samodzielnie zgody na piercing ponieważ nie ma zdolności do czynności prawnych.

Czym jest zdolność do czynności prawnych?

Zdolność do czynności prawnych jest zdolnością do dokonywania we własnym imieniu takich czynności jak przyjmowanie i składanie oświadczeń woli mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego.

W uproszczeniu jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej czyli nabywania praw i zaciągania zobowiązań.

Zdolność do czynności prawnych jest stopniowalna, do 13 roku życia nie mamy takiej zdolności, a od 13 roku życia do uzyskania pełnoletności mamy częściową zdolność do czynności prawnych. Częściowa zdolność do czynności prawnych pozwala na podejmowanie decyzji w tzw. drobnych bieżących sprawach życia codziennego, jak np. kupienie biletu na przejazd komunikacją miejską.

Wykonanie piercingu następuje na podstawie umowy pomiędzy klientem a piercerem, do złożenia oświadczenia o chęci wykonania piercingu jest potrzebna zdolność do czynności prawnych.

Czy do piercingu wystarczy zgoda osoby która ukończyła 16 lat?

Osoba, która ma 16 lat co do zasady nie jest pełnoletnia (wyjątek: zamążpójście za zgodą sądu, które powoduje nabycie pełnoletności). W konsekwencji zgoda osoby niepełnoletniej nie jest wystarczająca do ważnego zawarcia umowy na wykonanie tatuażu.

Częściowa zdolność do czynności prawnych, jaką posiada osoba mająca 16 lat wystarczy jedynie do podjęcia decyzji w drobnych sprawach, a wykonanie piercingu, nie można zakwalifikować do takich czynności.

W takim razie kto udziela zgody na piercing osoby niepełnoletniej?

Skoro już wiemy, że osoba niepełnoletnia bez względu na to czy ma 13 czy 16 lat nie może samodzielnie udzielić takiej zgody, dowiedzmy się kto powinien jej udzielić.

Zgoda udzielona przez opiekuna prawnego niepełnoletniego jest nazywana zgodą zastępczą (inaczej substytucyjną).

Zgoda przedstawiciela ustawowego powinna być udzielona przy nas, co do zasady przez obojga rodziców, ponieważ zgodnie z polskim prawem dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców i o istotnych sprawach powinni oni decydować wspólnie.

Ewentualnie zgoda może być udzielona z adnotacją, że podpisująca osoba jest jedynym przedstawicielem ustawowym albo, że drugi rodzic nie sprzeciwia się wykonaniu tatuażu u niepełnoletniego klienta.

Skąd wzięło się stwierdzenie, że od 16 lat możemy samodzielnie decydować skoro częściową zdolność do czynności prawnych mamy od 13 roku życia?

Prawdopodobnie ze stosowania analogicznie przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, które przyznają osobie która ukończyła 16 lat prawo do wyrażenia zgody lub odmowy na przeprowadzenie badania i innych świadczeń zdrowotnych. Taka zgoda nazywana jest zgodą kumulatywną (równoległą do zgody zastępczej). W takim przypadku pozyskujemy je obie, a właściwie trzy; od pacjenta i obojga rodziców (przedstawicieli ustawowych).

Wskazana ustawa nie dotyczy piercingu, jednak w orzecznictwie już wielokrotnie spotkałam się z odwołanymi do prawa medycznego przy szeroko pojętych zabiegach kosmetycznych.

Rekomenduje więc przy wykonywaniu piercingu osobie, która ukończyła 16 lat, zbierać zgodę zastępczą (od przedstawiciela ustawowego) i zgodę kumulatywną (od klienta, który ukończył 16 lat).

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego w przygotowaniu odpowiedniej dokumentacji zapoznaj się z ofertą kancelarii.

Co jeśli wykonaliśmy piercing osobie niepełnoletniej bez zgody uprawnionego podmiotu?

Po pierwsze możemy odpowiadać karnie za naruszenie nietykalności cielesnej (ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego czyli na wniosek danej osoby), czy spowodowanie uszczerbku na zdrowiu (ciężkiego lub innego uszczerbku na zdrowiu).

Dlatego ważna zgoda klienta jest kluczowa dla każdej osoby wykonującej piercing osobom niepełnoletnim. Ponadto, wykonanie piercingu bez zgody może rodzić odpowiedzialność na gruncie prawa cywilnego z tytułu naruszenia dóbr osobistych klienta, jak również dochodzenia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Na blogu nie ma jeszcze osobnego wpisu o odpowiedzialności piercera, ale duża część będzie analogiczna do odpowiedzialności tatuażysty. Jeśli więc ciekawi cię ten temat zapraszam do lektury tego wpisu: Odpowiedzialność tatuażysty

Zakończenie, a może dopiero początek nowej serii?

Niniejszy artykuł powstał na prośbę piercerów, którzy mają problem ze znalezieniem rzetelnych informacji prawnych dotyczących swojego zawodu. Starałam się odpowiedzieć na pytania i wątpliwości zawarte w prywatnych wiadomościach, jednak treść wpisu nie stanowi porady prawnej i nie wyczerpuje tematu (pozostaje m.in. kwestia pozostałej dokumentacji jak regulamin, czy obchodzenia się z danymi zdrowotnymi – czyli budzące grozę RODO).

Jeśli chcesz więcej wpisów o prawie dotyczącym piercingu, proszę daj znać jakie zagadnienia Cię interesują?